فصل ۱ نیاز به برنامه‌ریزی درسی | مرضیه شفیع

سوال اول : حداقل سه تعریف از برنامه ریزی درسی را از سه منبع مختلف با ذکر منبع نوشته سپس تعریف شخصی خود را ارائه دهید.

1-تعریف برنامه ریزی درسی:برنامه ریزی درسی شامل سازماندهی یک سلسله فعالیت های یاددهی ویادگیری به منظور ایجاد تغییرات مطلوب د ررفتار یادگیرنده ها و ارزشیابی میزان تحقق این تغییرات است(یارمحمدیان۱۳۸۹).

2-برنامه ریزی درسی عبارت است از پیش بینی و تهیه مجموعه فرصت های یاد گیری برای جمعیتی مشخص به منظور نیل به آرمان ها و هدف های آموزش و پرورش است که معمولا در مدارس انجام میگیرد (محمد نقی ایمانی،فرشته پارسایی،کلیان برنامه ریزی ،تهران:فرهنگ سبز)

3_ برنامه ریزی درسی طرح و نقشه ای است از آنچه باید تحت نظر مرکز آموزشی یاد گرفته شود. این طرح ، اهداف ، محتوا ، روش های یادگیری توسط معلم ، فعالیت ها و تجربیات یادگیری فراگیران ، وسایل و مواد آموزشی ، شرایط و امکانات را در بر میگیرد . (میرزابیگی ، علی ۱۳۸۰ . برنامه ریزی درسی و طرح درس در آموزش رسمی و تربیت نیروی انسانی . ناشر سیطرون)

*برنامه ریزی درسی ازلحاظ مفهومی اشاره به یک فرایند دارد که  حاصل یا نتیجه ی آن برنامه ی درسی است. برنامه ریزی درسی شامل یک سری فعالیت های منظم و پیش بینی شده و فعالیتی است.

سوال دوم : عناصر چرخه برنامه ریزی رانام برده و هرکدام را به طور خلاصه توضیح دهید.

١)هدف ها ٢)محتوا ٣)روش ها 4)ارزشیابی

۱)هدف:هدف جهت دهنده به نظام آموزشی است.هدف سنگ زیربنای آموزشی است.یکی از حیاتی ترین عناصر در فرایند برنامه ریزی درسی، تعیین هدف یا اهداف می باشد.اهداف، عناصر اصلی برنامه ریزی درسی بوده و برنامه ها برای دستیابی به آن، طراحی و سپس اجرا می‌شوند. هدف ها در واقع قصد نهایی تعلیم و تربیت بوده و یا نتایجی را مشخص می سازند که انتظار می رود، پس از اجرای یک برنامه درسی ، بتوان در رفتار یادگیرنده مشاهده نمود. 

۲)محتوا:محتوا، دانش ( حقایق، تبیین ها، اصول، تعاریف) مهارت ها و فرایند ها ( کنجکاوی، مشاهده، تفسیر یافته ها، طراحی تحقیق، اجرای آزمایش، ایجاد ارتباط و) و ارزش ها (اعتقاد، به خوب و بد، صحیح و غلط و علاقه به علم و ) است. درواقع منظور از محتوای یک ماده درسی عبارت است از دانش­سازمان­یافته و اندوخته­شده، اصطلاحات ، اطلاعات، واقعیت، قوانین، اصول، روشها، مفاهیم، تعمیم ها، پدیده ها مسایل مربوط به همان ماده درسی است.

۳)روش ها: روش های تدریس از عناصر اصلی برنامه درسی است. و در فرایند آموزش و یادگیری نقش بارزی را ایفا میکند. تحقق هدف های آموزشی از طریق کاربرد روش ها و فنون تدریس امکان می یابد. در برنامه درسی سعی بر این است با انتخاب محتوای مناسب ، به ایجاد یادگیری و تغییر رفتار مطلوب پرداخته شود. شیوه ارائه محتوا یا روشی که طی آن سعی میشود، تغییرات مورد نظر در یادگیرنده ایجاد شود روش تدریس و یا راهبرد یاددهی یادگیری نامیده می‌شود. 

۴) ارزشیابی : ارزشیابی فرایندی است که به منظور تصمیم گیری درباره اینکه فعالیت های آموزشی معلم و کوشش های یادگیری دانش آموزان به نتایج مطلوب انجامیده است ، صورت میگیرد. ارزشیابی در مطالعات برنامه درسی شامل ارزشیابی پیشرفت تحصیلی می باشد.

سوال سوم : با کمک سایر منابع علت نیاز به برنامه ریزی درسی را بطور مختصر بیان نمایید.

وقتی شما برنامه ریزی می کنید یعنی ذهن شلوغ خود را مرتّب می کنید و به این ترتیب یک گام بسیار مهم در مسیر موفّقیّت خود بر می دارید. برنامه ریزی باعث می شود در وقت، انرژی و هزینه های ما صرفه جویی شود.

سوال چهارم : بنویسید برنامه ریزی درسی چه کمکی به معلم میکند؟

 کسب اطلاعات برای تدریس و برنامه ریزی و تصمیم گیری آگاهانه در فرایند آموزش و پرورش میشود. انتظارات خود را به دانش آموزان منتقل می نمایند در نتیجه پیشرفت علمی و یادگیری آنان را بالاتر می بردند.همچنین برنامه ریزی باعث جهت دهی موثر و روشن فعالیت ها میشود. برنامه درسی انعطاف پذیر است و عنوان های متناسب با نیازهای جدید به سادگی در آن گنجانده می شود .

مرضیه شفیع